۱۰:۰۱
سه شنبه ۰۹ دی ۰۴
سه شنبه ۰۹ دی ۰۴
راهنمای کامل پمادهای چشمی
پمادهای چشمی یکی از ابزارهای حیاتی در زرادخانه درمانی چشم پزشکی هستند. این شکل دارویی، که اغلب نادیده گرفته میشود یا به اشتباه استفاده میشود، نقشی بی بدیل در درمان انواع بیماریهای چشمی، از عفونتهای ساده تا خشکیهای مزمن و شدید ایفا میکند. برخلاف قطرههای چشمی که به سرعت شسته میشوند، پمادها ماندگاری طولانی تری دارند و این ویژگی کلید اثربخشی آنهاست. اما پماد چشمی دقیقا چیست؟ چه زمانی تجویز میشود و چگونه باید به درستی استفاده شود تا حداکثر نتیجه درمانی حاصل گردد؟ این مقاله یک راهنمای کامل و جامع برای پاسخ به این سؤالات است.
پماد چشمی چیست؟ درک فرمولاسیون جادویی
پمادهای چشمی، فرآوردههای دارویی نیمهجامد و استریل هستند که برای استفاده مستقیم روی ملتحمه یا پلکها طراحی شدهاند. ساختار اصلی آنها از دو جزء کلیدی تشکیل شده است:
- پایه (Base): بخش عمده پمادها را پایه (Base) تشکیل میدهد که معمولاً ترکیبی از مواد نفتی تصفیه شده نظیر وازلین و پارافین مایع گرید دارویی است. این پایه چرب، کلید اصلی اثربخشی دارو بر روی پوست محسوب میشود. با توجه به استانداردهای سختگیرانه در تولید پماد، کیفیت مواد اولیه نقش حیاتی دارد؛ به همین جهت، صادرات پارافین مایع پگاه پالایش سپاهان به عنوان یک تأمینکننده تراز اول، توانسته است نیاز بازارهای بینالمللی را به این ماده استراتژیک در صنایع آرایشی و بهداشتی بهخوبی پوشش دهد.
- ماده مؤثره (Active Ingredient): داروی اصلی مانند آنتی بیوتیکها (مثلاً اریترومایسین یا جنتامایسین)، داروهای ضدالتهاب، یا داروهای تسکین دهنده خشکی چشم که در پایه حل یا معلق شده است.
مزیت کلیدی پماد بر قطره:
غلیظ بودن پایه پماد باعث میشود دارو برای مدت طولانی تری (گاهی تا چند ساعت) با سطح چشم در تماس باقی بماند. این افزایش زمان تماس، به ویژه در درمان عفونتها یا در هنگام خواب که تولید اشک کاهش مییابد، به جذب بیشتر و اثربخشی بهتر دارو منجر میشود.
زمان تجویز: چرا پزشک پماد را انتخاب میکند؟
پزشکان عموماً پماد چشمی را در شرایط زیر تجویز میکنند:
الف. عفونتهای باکتریایی (آنتی بیوتیکها)
پمادهای آنتی بیوتیک مانند پماد اریترومایسین اغلب برای درمان عفونتهایی نظیر کنژنکتیویت باکتریایی (قرمزی و چسبندگی چشم) یا عفونتهای پلک (مانند بلفاریت و گل مژه) استفاده میشوند. ماندگاری طولانی پماد، محیط مناسبی برای کشتن باکتریها فراهم میکند.
ب. خشکی شدید چشم و اختلالات خواب
برای بیمارانی که از خشکی شدید چشم رنج میبرند، پمادهای چشمی (معمولاً حاوی مواد نرم کننده بدون دارو) میتوانند در شب، نقش یک "سپر محافظ" را ایفا کنند. استفاده قبل از خواب از تبخیر اشک در طول شب جلوگیری کرده و رطوبت سطح چشم را حفظ میکند.
ج. محافظت پس از جراحی یا آسیب
پس از برخی جراحیهای چشمی یا آسیبهای سطحی، پمادها ممکن است برای محافظت از سطح زخم و تسهیل روند بهبود تجویز شوند.
راهنمای کاربردی: آموزش گام به گام استفاده صحیح
استفاده نادرست از پماد چشمی نه تنها اثربخشی را کاهش میدهد، بلکه میتواند باعث آلودگی محصول یا آسیب به چشم شود. مراحل صحیح استفاده عبارتند از:
- شستشوی دست: قبل از شروع، دستهای خود را کاملاً با آب و صابون بشویید.
- آمادهسازی: نوک لوله پماد را لمس نکنید. اگر لوله پماد برای اولین بار باز میشود، مقدار کمی از آن را دور بریزید تا از خروج بخش آلوده مطمئن شوید.
- قرارگیری: سر خود را کمی به عقب خم کنید و با انگشت اشاره، پلک پایینی را به سمت پایین بکشید تا یک کیسه کوچک (کیسه ملتحمه) ایجاد شود.
- تزریق پماد: لوله پماد را به صورت افقی، تقریباً ۲ تا ۳ سانتی متر دورتر از چشم نگه دارید.
- اعمال دارو: یک نوار نازک (حدود ۱ تا ۱.۵ سانتی متر) از پماد را به آرامی در داخل فضای ایجاد شده بین پلک پایینی و کره چشم قرار دهید. هرگز لوله را مستقیماً روی کره چشم یا قرنیه نکشید.
- پایان: لوله را از چشم دور کرده و پلکها را ببندید. برای چند دقیقه پلک بزنید یا چشم را بسته نگه دارید تا پماد پخش شود و جذب صورت گیرد.
- تمیزکاری: ترشحات اضافی اطراف چشم را با دستمال کاغذی تمیز پاک کنید.
۷ اشتباه رایج که نباید مرتکب شوید!
برای رسیدن به بهترین نتیجه درمانی، از ارتکاب اشتباهات زیر پرهیز کنید:
|
شماره |
اشتباه رایج |
پیامد خطرناک |
|
۱ |
لمس نوک لوله: نوک پماد با انگشت، سطح چشم، یا سطوح دیگر تماس پیدا کند. |
آلودگی پماد و انتقال عفونت به چشم. |
|
۲ |
استفاده از پماد مشترک: چند نفر از یک پماد چشمی استفاده کنند. |
انتقال متقاطع عفونت از فردی به فرد دیگر. |
|
۳ |
رانندگی بلافاصله بعد از استفاده: استفاده از پماد در طول روز و بلافاصله نشستن پشت فرمان. |
دید تار شده موقت و افزایش خطر تصادف. |
|
۴ |
ادامه استفاده پس از درمان: دارو را پس از پایان دوره تجویز شده، استفاده کنید. |
مقاومت آنتی بیوتیکی یا عوارض جانبی غیرضروری. |
|
۵ |
استفاده با لنز تماسی: پماد را در حالی که لنز تماسی در چشم است، استفاده کنید. |
کدر شدن لنز، آسیب به آن و کاهش جذب دارو. |
|
۶ |
مالش شدید چشم: مالش محکم چشم پس از اعمال پماد. |
تحریک بیشتر چشم و از بین بردن لایه محافظ پماد. |
|
۷ |
استفاده بیش از حد: استفاده از مقدار بسیار زیاد پماد در یک نوبت. |
هدر رفتن دارو و افزایش تاری دید بدون افزایش اثربخشی. |
عوارض جانبی و زمان استفاده ترکیبی
تاری دید موقت: شایع ترین عارضه پماد چشمی، تاری دید موقت است که به دلیل قوام چرب آن ایجاد میشود. به همین دلیل، اغلب توصیه میشود پماد تنها قبل از خواب یا در زمانهایی که نیازی به دید واضح ندارید، استفاده شود.
نحوه استفاده از قطره و پماد با هم: اگر پزشک برای شما هم قطره و هم پماد تجویز کرده است، باید:
- ابتدا قطرهها را بریزید.
- حداقل ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید تا قطره جذب شود.
- سپس پماد چشمی را استفاده کنید. (قانون کلی: همیشه قطره قبل از پماد است.)
نتیجه گیری
پمادهای چشمی ابزارهای درمانی قدرتمندی هستند که به واسطه ماندگاری بالا، اثربخشی داروها را به طور چشمگیری افزایش میدهند. درک فرمولاسیون آنها و پایبندی دقیق به روش صحیح استفاده (اجتناب از اشتباهات رایج)، کلید دستیابی به بهبودی سریعتر و جلوگیری از عوارض جانبی است. در هر حال، همیشه برای تشخیص دقیق و نحوه مصرف، به توصیههای چشم پزشک خود عمل کنید.
- ۱ بازديد
- ۰ ۰
- ۰ نظر